Οι προτάσεις της Ποδηλατικής Αποδρασης Πιερίας για την Οδική Ασφάλεια, που κατατέθηκαν τον Φεβρουάριο του 2020 στη Μόνιμη Επιτροπή της Βουλής για την Οδική Ασφάλεια, μετά από πρόσκληση του Βουλευτή Πιερίας και μέλους της επιτροπής Κου Φώντα Μπαραλιάκου.

Οι ποδηλάτες, μαζί με τους πεζούς, είναι οι πιο ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου και πλέον εκτεθειμένοι σε τροχαίες συγκρούσεις. Αυτό μας κάνει περισσότερο ευαισθητοποιημένους σε θέματα οδικής ασφάλειας. Προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ποδηλατιστών – ECF, η οποία σε συνεργασία με άλλους φορείς υποχρέωσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υιοθετήσει νέα ευφυή συστήματα ασφαλείας στα νέα οχήματα που θα κυκλοφορούν στο μέλλον στους ευρωπαϊκούς δρόμους.
Έξυπνα συστήματα αυτόματης πέδησης, συστήματα αναγνώρισης ταχύτητας του οχήματος και προειδοποίησης του οδηγού, ειδικοί σχεδιασμοί οχημάτων με λιγότερα τυφλά σημεία, καταγραφείς δεδομένων σύγκρουσης καθώς και συστήματα προστασίας των πεζών και ποδηλατών από συγκρούσεις, είναι κάποια από αυτά.
Είναι όμως αρκετά για να κατακτήσουμε το Όραμα Μηδέν (Vision Zero) που έχει βάλει σαν στόχο η Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2050;

Πλήθος ειδικών αναλύουν συνεχώς τα αίτια των τροχαίων συγκρούσεων σε παγκόσμιο αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Μιλάνε συνεχώς για βελτίωση των υποδομών, αύξηση των οδικών αρτηριών για αποσυμφόρηση, καλύτερο τεχνικό έλεγχο των οχημάτων, αναμόρφωση της νομοθεσίας και του ΚΟΚ, αυστηροποίηση των ελέγχων και των ποινών, έλλειψη κυκλοφοριακής παιδείας. Αυτά είναι γνωστά και προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται τα αρμόδια Υπουργεία τόσα χρόνια. Γιατί όμως δεν άλλαξε τίποτα σημαντικά στον αριθμό των τροχαίων συγκρούσεων και των θυμάτων από αυτές; Αν συνυπολογίσουμε ότι τις τελευταίες δεκαετίες τα οχήματα που κυκλοφορούν έχουν βελτιωμένα χαρακτηριστικά προστασίας των επιβατών από σύγκρουση, τότε υποθετικά μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ακόμη και αύξηση των θυμάτων.
Η πράξη λοιπόν μας δείχνει ότι αυτός ο τρόπος προσέγγισης των προσπαθειών για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των θανάτων από αυτά, ίσως να μην είναι ο πλέον αποτελεσματικός.
Μήπως πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που προσεγγίζουμε το πρόβλημα και να δούμε τα πράγματα αλλιώς; Μήπως η λύση για τη μείωση των τροχαίων δεν έρθει μέσα από τα μέτρα για το αυτοκίνητο, αλλά λαμβάνοντας μέτρα για τον άνθρωπο;
Αντιστροφή της πυραμίδας μετακίνησης. Από την έμφαση στη μηχανοκίνητη μετακίνηση, πρέπει να δοθεί έμφαση στη μετακίνηση πεζών, ποδηλατών αλλά και Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.

Η προώθηση των ΣΒΑΚ (Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) πρέπει να ενταθεί και να υποχρεωθούν οι Δήμοι όλης της χώρας στην εκπόνηση τέτοιων σχεδίων στο μέλλον. Η διευκόλυνση της προσβασιμότητας, η κατασκευή ποδηλατοδρόμων και η απελευθέρωση ζωτικού χώρου που σήμερα καταλαμβάνεται από τα αυτοκίνητα, είναι η μόνη ελπίδα για τη μείωση των μετακινήσεων με μηχανοκίνητα μέσα. Μια τέτοια μείωση των μετακινήσεων θα αποφέρει μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, μείωση των τροχαίων, μείωση της ηχορύπανσης και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Η τεχνολογική εξέλιξη των ποδηλάτων με ηλεκτρική υποβοήθηση στο πηδάλι , μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια λύση σε περιοχές όπου η κλίση του εδάφους δεν βοηθάει την ποδηλασία. Ακόμη και μέτρα επιδότησης θα αποτελούσαν κίνητρο για την αγορά τέτοιων ποδηλάτων σε πολλές περιοχές της χώρας. (παράδειγμα τα ελληνικά νησιά που αντιμετωπίζουν πρόβλημα κορεσμού πλέον από τα αυτοκίνητα). Χρειάζεται συστηματική δουλειά και προσήλωση στο στόχο για να καταφέρουμε μια μέρα να πανηγυρίζουμε όπως η πόλη του Όσλο στην οποία το 2019 καταγράφηκαν μηδέν θάνατοι πεζών και ποδηλατών από τροχαία και είχε ένα μόνο θανατηφόρο τροχαίο στην πόλη.

Στον τομέα της Παιδείας δεν αρκούν κάποιες λίγες ώρες το χρόνο για μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία ή ενημερωτικές επισκέψεις συλλόγων και φορέων όπως ο δικός μας. Χρειάζεται συστηματική δουλειά, η κυκλοφοριακή εκπαίδευση να μπει στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων και να προωθηθεί η φιλοσοφία της βιώσιμης μετακίνησης. Να δοθεί έμφαση στα μαθήματα έτσι ώστε οι μαθητές να μην εκπαιδεύονται μόνο ως μελλοντικοί οδηγοί αυτοκινήτων, αλλά η εκπαίδευσή τους να ξεκινάει από το να γίνουν πρωτίστως σωστοί πεζοί και οδηγοί ποδηλάτων. Η απόκτηση διπλώματος οδήγησης ποδηλάτου από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού (όπως γίνεται και σε άλλες χώρες) θα ήταν ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.
Δεν αρκεί μόνο η εκπαίδευση στα πλαίσια του σχολείου. Υπάρχουν εκατομμύρια πεζών, ποδηλατών και οδηγών αυτοκινήτων με κακή ή λανθασμένη νοοτροπία και αυτοί όλοι είναι το μεγάλο στοίχημα. Όταν το παιδί βγει στο δρόμο και αντικρύσει έναν κόσμο που είτε αγνοεί είτε δεν σέβεται τίποτα από όλα αυτά που αυτό διδάχθηκε στο σχολείο του, πώς θα γίνει αύριο σωστός οδηγός σαν ενήλικας;
Ενημερωτικές καμπάνιες μέσα από προσεγμένα υψηλής ποιότητας τηλεοπτικά μηνύματα και μηνύματα στον Τύπο για την αλλαγή αυτής της νοοτροπίας, θα βοηθούσαν σημαντικά. Επαναξιολόγηση του συστήματος έκδοσης άδειας οδήγησης, αλλαγή του τρόπου εκπαίδευσης των νέων οδηγών δίνοντας σημασία όχι μόνο στους κανόνες του ΚΟΚ αλλά κυρίως στην οδηγική συμπεριφορά. Περιοδική επανεξέταση των οδηγών μετά από κάποια χρόνια.
Αυστηρότερο πλαίσιο για τους κατόχους άδειας οδήγησης μεγάλης ηλικίας καθώς και στους πάσχοντες από ασθένειες οι οποίες  τους καθιστούν ακατάλληλους για οδήγηση.
Συστηματικός και αυστηρός έλεγχος της Τροχαίας σε όλους τους χρήστες της οδού. Πεζούς, ποδηλάτες, δικυκλιστές, οδηγούς οχημάτων. Καθολική εφαρμογή του point system, αλλά και θέσπιση προγράμματος επιβράβευσης συνεπών οδηγών. Επανεξέταση των οδηγών που εμπλέκονται σε σοβαρές τροχαίες παραβάσεις.
Μείωση του ορίου ταχύτητας εντός του αστικού ιστού στα 30km/h.
Νομοθετικό πλαίσιο για τα νέου τύπου ηλεκτρικά scooter και πατίνια, τα οποία ελλείψει νομοθεσίας  κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα σαν ποδήλατα. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης για τα παραπάνω οχήματα εκδίδονται άδειες κυκλοφορίας. Να γίνει διακριτή η διαφορά με τα ποδήλατα που έχουν ηλεκτρική υποβοήθηση στο πηδάλι.
Υποχρέωση των κατασκευαστών και εμπόρων ποδηλάτων να εξοπλίζουν τα καινούρια ποδήλατα που πωλούνται, με τον ελάχιστο απαραίτητο εξοπλισμό που είναι υποχρεωτικός από τον ΚΟΚ. Ανακλαστήρες, φώτα εμπρός και πίσω, κουδούνι.
Τυποποίηση στον τρόπο εκτέλεσης συγκοινωνιακών έργων και εφαρμογής των σημάνσεων του ΚΟΚ. Για παράδειγμα, κατά την είσοδο των οχημάτων σε κυκλικούς κόμβους, σε άλλες πόλεις υπάρχει η πινακίδα STOP, σε άλλες η πινακίδα υποχρεωτικής παραχώρησης προτεραιότητας και σε άλλες δεν υπάρχει σήμανση για τον εισερχόμενο, οπότε ο εισερχόμενος στον κόμβο έχει προτεραιότητα έναντι του κινούμενου στον κόμβο.

Μιλάμε για μέτρα οδικής ασφάλειας στη χώρα στην οποία ένας πρώην Υπουργός Μεταφορών κυκλοφορούσε με πλαστές πινακίδες και ένας βουλευτής εμπλεκόμενος σε θανατηφόρο τροχαίο, αρνήθηκε το αλκοτέστ επικαλούμενος την βουλευτική του ασυλία. Μιλάμε για οδική ασφάλεια και αρχίζουμε να νοιαζόμαστε για το θέμα, όταν φτάνουμε να έχουμε απώλειες στην οικογένειά μας ή στο άμεσο περιβάλλον μας, αλλά τότε ήδη είναι αργά. Παίρνουμε μέτρα για την οδική ασφάλεια όταν κάποιο μεγάλο τραγικό δυστύχημα συμβεί, αλλά τότε είναι ήδη αργά.
Αυτό που χρειάζεται από την Ελληνική Πολιτεία είναι αλλαγή φιλοσοφίας στον τρόπο τήρησης και εφαρμογής των όσων νομοθετεί. Καλύτερη επικοινωνία και  συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων και Φορέων και το σημαντικότερο, καλύτερη και ουσιαστικότερη επικοινωνία με την κοινωνία των πολιτών.

Εμείς, η Ποδηλατική Από-Δραση Πιερίας, με όλες μας τις δυνάμεις, την καρδιά και την φαντασία, θα συνεχίσουμε πεισματικά και αταλάντευτα τις προσπάθειές μας για μια Κατερίνη πιο φιλική προς το ποδήλατο.

Για την Ποδηλατική Από-Δραση Πιερίας
Το ΔΣ

Φεβρουάριος 2020